افسردگی تک قطبی چیست و چه علائمی دارد؟

افسردگی تک قطبی یا افسردگی ماژور یکی از اختلالات روانی شایع است که با احساس شدید و مداوم ناراحتی، ناامیدی و بی‌علاقگی به فعالیت‌های روزمره همراه است. این اختلال، برخلاف اختلال دوقطبی، تنها شامل دوره‌های افسردگی است و در آن دوره‌های شیدایی یا هیپومانیا دیده نمی‌شود.

ویژگی‌ها و علائم افسردگی تک قطبی

تجربه افسردگی تک قطبی گاهی با احساس غمگینی متفاوت است و معمولا با احساس افسردگی مداوم و شدید همراه است که بعضا رفتارهای عادی و ارتباط با دیگران را با چالش مواجه می‌کند. در ادامه برخی از علائم شایع آن را بیان خواهیم کرد:

📌 احساس غمگینی و بدخلقی مزمن

📌 عدم لذت و رضایت از فعالیت‌های مفرح

📌 عدم تحمل شادی دیگران

📌 از دست دادن حس‌های عاطفی

📌 عدم تمرکز

📌 بی حوصلگی و کمبود انرژی

📌 تغییرات قابل توجه در اشتها

📌 بی‌خوابی یا پرخوابی شدید

📌 احساس آشفتگی و بی‌قراری

📌 احساس گناه مداوم

📌 تجربه خود آزاری و افکار مکرر درباره خودکشی

علل افسردگی تک قطبی

علت افسردگی تک قطبی می تواند با انواع دیگر افسردگی‌ها مشترک باشد در ادامه به رایج ترین علل ابتلا به این نوع افسردگی اشاره خواهیم کرد:

✅ نقش وراثت در ابتلا به این نوع افسردگی بالای 35 درصد است.

✅ داشتن سابقه سوءاستفاده در کودکی مانند: آزار جنسی ، جسمی و روانی می‌تواند فرد را مستعد، ابتلا به این نوع افسردگی کند.

✅ تفاوت در شیمی مغز و اعصاب نیز از دیگر زمینه‌های ایجاد این نوع افسردگی است.

✅ داشتن سابقه اعتیاد نیز از دیگر عوامل زمینه ساز این نوع افسردگی است.

✅ ابتلا به برخی اختلالات روانی ماند هراس اجتماعی نیز می‌تواند زمینه ساز این نوع افسردگی باشد.

عوارض افسردگی تک قطبی

افسردگی تک قطبی یا ماژور می‌تواند عوارض جدی و گسترده‌ای بر زندگی فرد داشته باشد. این عوارض می‌توانند بر جنبه‌های جسمی، روانی، اجتماعی و عملکردی زندگی فرد تأثیر بگذارند. در ادامه به برخی از عوارض شایع این نوع افسردگی اشاره خواهیم کرد:

عوارض جسمی

• بی‌خوابی یا خواب بیش از حد می‌تواند از عوارض شایع افسردگی باشد.
• افزایش یا کاهش شدید وزن و تغییرات در اشتها می‌تواند رخ دهد.
• احساس خستگی مداوم و کاهش انرژی برای انجام فعالیت‌های روزمره.
• سردرد، دردهای عضلانی و مشکلات گوارشی که منشاء مشخص پزشکی ندارند.

عوارض روانی

• مشکلات در تمرکز، تصمیم‌گیری، و یادآوری اطلاعات.
• احساسات شدید بی‌ارزشی، گناه یا ناتوانی.
• افکار مکرر درباره مرگ یا خودکشی و حتی تلاش برای خودکشی.

عوارض اجتماعی

• کناره‌گیری از دوستان و خانواده و کاهش مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی.
• بروز مشکلات و تنش در روابط خانوادگی و دوستانه به دلیل تغییرات خلقی و رفتاری.

عوارض عملکردی

• کاهش کارایی در محل کار یا تحصیل، غیبت‌های مکرر و عدم توانایی در انجام وظایف از عوارض عملکردی این نوع افسردگی است.
• به دلیل کاهش توانایی کار کردن و مدیریت مسائل مالی، ممکن است مشکلات مالی بروز کند.

عوارض بلندمدت

• افسردگی تک قطبی می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی و دیابت را افزایش دهد.
• کاهش کلی کیفیت زندگی و عدم توانایی لذت بردن از فعالیت‌های روزمره از دیگر عوارض این افسردگی است.

تشخیص افسردگی تک قطبی

روانپزشک ممکن است یک معاینه فیزیکی انجام دهد و طی آن شرایط فیزیکی و جسمی فرد را بررسی کند سپس با عنوان کردن برخی سوالات در مورد علائم، افکار، احساسات و الگوهای رفتاری شما به تشخیص نوع افسردگی بپردازد.

عوامل محرک افسردگی تک قطبی

برخی از عوامل محرک یا دلایل عمده افسردگی تک عبارت‌اند از:

📌 از دست دادن عزیزی (مرگ، مهاجرت و یا طلاق)

📌 انزوای اجتماعی

📌 تغییرات عمده زندگی (نقل مکان، فارغ التحصیلی، تغییر شغل، بازنشستگی)

📌 درگیری و نزاع در رابطه

📌 آزار جسمی، جنسی یا عاطفی

درمان افسردگی تک قطبی

زندگی با وجود افسردگی تک قطبی می تواند سخت و دشوار باید اما این نوع افسردگی قابل درمان است بنابراین اگر علایمی از آن را در خود احساس می‌کنید یا فکر آزار رساندن به خود و دیگران را در سر دارید بهتر است هرچه سریعتر به بهترین متخصص درمان افسردگی در تهران مراجعه کنید تا از روش های درمانی او بهره ببرید به طور کلی این افسردگی با روش هایی درمانی نظیر روان درمانی و دارو به بهبودی دست یابید.

نتیجه‌گیری

افسردگی تک قطبی می‌تواند تاثیرات گسترده‌ای بر تمام جنبه‌های زندگی فرد داشته باشد. تشخیص و درمان به موقع این اختلال از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر شما یا کسی که می‌شناسید، دچار علائم افسردگی هستید، بهتر است به یک متخصص بهداشت روان مراجعه کنید تا ارزیابی و درمان مناسب دریافت کنید. درمان‌های موثر شامل روان‌درمانی، دارودرمانی و تغییرات سبک زندگی می‌توانند به بهبود وضعیت فرد کمک کنند.