امروزه یکی از مشکلات جهان رویارویی با ویروس کرونا است. این مشکل با گرفتن جان بسیاری از افراد جهان تیتر اول خبر های روز را به خود اختصاص داده است. با زیاد شدن این ویروس پزشکان و دانشمندان بسیاری در صدد برآمدند تا راه حلی برای این ویروس پیدا کنند. با تلاش های زیاد این افراد واکسن های مختلفی در نقاط مختلف جهان تولید شد و به تمام انسان های جهان عرضه شده است. در ادامه به عملکرد این واکسن ها و انواع آن ها می پردازیم.
نحوه عملکرد واکسن کرونا:
واکسن کرونا با داشتن عملکردی مشابه عوامل بیماری زا که عفونی، ویروسی یا باکتریایی هستند مانند یک عامل بیماری زا وارد بدن ما می شود و سیستم ایمنی ما را در شرایطی قرار می دهد که با این عوامل مقابله کنند و یاد بگیرند چگونه باید با این بیماری جنگید.
معمولا واکسن ها نمونه ی ضعیف شده ی عامل بیماری هستند که باعث می شوند در بدو ورود عامل بیماری به بدن سیستم ایمنی شوک نشده و سریعا واکنش نشان دهد.
نوع دیگری از واکسن های تولید شده هستند که با تکنولوژی RNA , MRNA عملکرد خود را انجام می دهند. این واکسن ها بجای استفاده از عامل بیماری زا کد ژنتیک لازم را به بدن ارائه می دهند. این روش باعث می شود سیستم ایمنی ما تولید آنتی ژن انجام دهد. این واکسن ها حاوی ویروس نبوده و با دی ان ای بیمار در تداخل نیسستند.
انواع واکسن:
- واکسن فایزر: یکی از واکسن هایی است که با تکنولوژی MRNA تولید شده است. این واکسن بدن فرد را وادار به تولید پادتن می کند و سبب می شود ایمنی فرد بالا رود. این واکسن باید در شرایط خاصی نگه داری شود و دمای ویژه ای برای نگه داری آن نیاز است که این دما منفی 60 درجه می باشد. این واکسن در دمای یخچال تنها 5 روز قابل استفاده است. فایزر یکی از واکسن های قوی بوده و تا 95 درصد روی ویروس کرونا تاثیر دارد. این واکسن ممکن است تا چند روز بعد از تزریق عوارضی مانند بدن درد، تب و لرز، ورم غدد لنفاوی، اسهال و استفراغ، تهوع و سر درد به همراه داشته باشد.
- واکسن مدرنا: تکنولوژی به کار رفته در این واکسن هم MRNA است و با تاثیر روی پروتئین های بدن که باعث بالا رفتن سیستم ایمنی می شود بدن را در برابر بیماری کووید 19 مقاوم می کند تمام این مراحل توسط وارد شدن کد ژنتیکی ویروس به داخل بدن فرد آغاز می شود. این واکسن باید در فواصل زمانی 28 روزه حداقل در دو دوز تزریق شود. تاثیر این واکسن طبق تحقیقات انجام شده 94.5 درصد بوده و جز واکسن های قوی محسوب می شود. دمای مورد نیاز برای این واکسن بین منفی 15 تا منفی 25 درجه است. این واکسن تا 30 روز در دمای یخچال معمولی قابل تزریق می باشد. عوارض شایع این واکسن تب و لرز و خستگی و سر درد است.
- واکسن آستارازنکا: تکنولوژی این واکسن استفاده از DS DNA است یعنی با استفاده از ویروس ضعیف شده عمل می کند. در تحقیقات انجام شده مشاهده شده است که نتایج این واکسن بالای 62 درصد مطلوب بوده است. این واکسن نیز در 2 دوز تزریق می شود و فاصله زمانی بین هر دوز 12 هفته است. افرادی که پس از تزریق دوز اول مبتلا به آلرژی یا واکنش شدید می شوند نباید دوباره تزریق انجام دهند. این واکسن نیز دارای عوارضی مانند سردرد، تب، کوفتگی بدن می تواند باشد. افرادی که دارای خون رقیق هستند قبل از تزریق باید از پزشک مشورت بگیرند.
- واکسن اسپوتنیک: این واکسن نیز از سری واکسن های DS DNA می باشد. در این واکسن با استفاده از قرار دادن پروتئین ویروس کرونا در یک آدونوویروس زنده به بدن احساس ورود یک عامل بییماری القا می شود و باعث خواهد شد بدن شروع به تولید پادتن کند. با این روند سیستم ایمنی فرد نحوه ی برخورد با ویروس را می آموزد و مجهز به آنتی بادی می شود. نکته قابل ذکر این است که اینذ واکسن هرگز بدن فرد را ناقل بیماری نمی کند. این واکسن باید حداقل در دو دوز و در فواصل 28 روزه تزریق شود. دمای نگه داری این واکسن 2 تا 8 درجه می باشد. واکسن اسپوتنیک روی 91.5 درصد از افراد دارای عملکرد کاملا مثبت بوده است. از عوارض این واکسن می توان به سر درد، بدن درد، خستگی اشاره کرد. گاهی هم حالاتی شبیه به یک آنفولانزای ضعیف در فرد ایجاد می شود. افرادی که مبتلا به مشکلات کبد، کلیه، متابولیک، خون و صرع هستند حتما قبل از تزریق این واکسن از پزشک خود مشاوره بگیرند.
- واکسن سینوفارم: این واکسن با استفاده از ویروس غیر فعال کرونا عملکرد خود را آغاز می کند. اما تزریق این واکسن دلیلی بر ناقل بودن فرد نمی تواند باشد. این واکسن با اثر بخشی بالای 79 درصد در میان واکسن های برتر قرار دارد.واکسن سینوفارم باید در دمای 2 تا 8 درجه سانتی گراد نگه داری شود. این واکسن می تواند عوارضی به همراه داشته باشد که این عوارض عبارتند از سردرد، تهوع، اسهال، درد محل تزریق، کوفتگی بدن و گاهاً آبریزش بینی. افرادی که بیماری های هموفیلی، انعقادی و صرع دارند حتما قبل از زدن واکسن در مورد نوع واکسن و واکنش های این واکسن با بیماری خود از پزشک سوال کنند.
چه کسانی نباید واکسن بزنند؟
در صورتی که فرد مبتلا به کرونا است یا ناقل می باشد نباید واکسینه شود.
همچنین اگر به هر یک از مواد واکسن آلرژی دارید از زدن واکسن خودداری کنید.
تاثیر روانی واکسن در جامعه:
در طی سال های گذشته که ویروس کرونا بوجود آمد بسیاری از افراد جامعه دچار بیماری هایی چون وسواس، افسردگی و اضطراب شدید شدند. با ورود واکسن ها و تزریق آن ها بسیاری از افراد درمان شدند. اما بسیاری همچنان به طور وسواس گونه ای زندگی خود را ادامه می دهند. برای رفع این مشکل مراجعه به یک روانکاو خوب می تواند بسیار تاثیر گذار باشد. همچنین داشتن انرژی مثبت و احساس خوب نسبت به زدن واکسن می تواند در عملکرد آن تاثیرگذار باشد. در مجموع مطالعات نشان داده است که افرادی که دائما در حال نشان دادن وسواس به بیماری هستند زودتر بیمار می شوند و افرادی که انرژی مثبت دارند کمتر بیمار شده و در صورت بیماری راحت تر درمان می شوند. البته وسواس با رعایت اجتماعی کاملا متفاوت است.
در حالت کلی تزریق واکسن برای این بیماری بسیار مفید بوده و حتی اگر فرد بیمار شود بسیار سبک تر می باشد. در این دوره باید حواسمان باشد به شایعات در ارتباط با تزریق واکسن توجهی نکنیم و اطلاعات را فقط از پزشک یا منابع معتبر دریافت کنیم.