افسردگی یک اختلال امروزی است که در کل دنیا در حال افزایش است. بسیاری از افرادی که به این بیماری مبتلا اند معمولاً از بیماری خود بی خبر هستند. انواع افسردگی بر اساس معیار های مختلف طبقه بندی می شود اما معمولا به علت آن وابسته است. افراد ممکن است بسته به شرایط درونی و محیطی، هر یک از انواع آن را تجربه کنند. در ادامه مقاله بیشتر به این موضوع پرداختیم.
انواع افسردگی براساس سن
در ادامه با توجه به گروه های سنی به بررسی انواع افسردگی خواهیم پرداخت. اگر قصد درمان افسردگی را دارید، لازم است به این مورد دقت داشته باشید.
افسردگی در کودکان
در کودکان مخصوصاً در سنین 8 تا 10 سالگی علائم با افسردگی در بزرگسالان و سالمندان متفاوت است. همانطور که می دانیم دنیای کودکان پر از هیجان است در صورتی که کودک شما مبتلا به افسردگی شود میزان این هیجانات کم شده و منجر به غمگینی و گوشه گیری وی می شود. به دلیل تفاوتی که افسردگی در کودکان با سنین دیگر وجود دارد تشخیص آن برای والدین و مسئولان تربیتی کاری سخت است و به راحتی قابل تشخیص نمی باشد. معمولاً کودکان به دلیل وجود تنش هایی در کودکی به این اختلال دچار می شوند. این تنش ها می توانند نتیجه طلاق والدین، از دست دادن والدین در سنین کم، عوامل محیطی، استرس در کودکان، وابستگی عاطفی، عملکرد تحصیلی، سو استفاده های جنسی، بد رفتاری فیزیکی، داشتن نا مادری و یا نا پدری و … باشند. برخی از روانشناسان حالت روحی مادر در دوران بارداری یا شیردهی را علتی برای افسردگی کودک می دانند. امروزه باتوجه به افزایش تعداد کودکان افسرده لازم است علائم این اختلال در کودکان را بشناسیم و درصورت مشکوک بودن به ابتلا هر چه سریع تر به مشاوره مراجعه نماییم. این علائم شامل موارد ذیل می باشد:
- پرخاشگری
- لجبازی
- افت تحصیلی
- بی قراری
- فرار از مدرسه در برخی موارد
- وابستگی بیش از حد به والدین
- نداشتن دوست
- شرکت نکردن در فعالیت های گروهی
- چاقی یا بی اشتهایی
- نداشتن اعتماد به نفس
- تفکر درباره مرگ
- منزوی بودن
- علائم جسمانی مانند سر درد، بدن درد و …
افسردگی در نوجوانان
در صورتی که علائم افسردگی در کودکی تشخیص داده نشده و درمان نشوند می توانند با افزایش سن در نوجوانی نیز همراه فرد باشند. همچنین افسردگی می تواند در همان نوجوانی اتفاق بیافتد. به دلیل این که معمولاً بلوغ در دوران نوجوانی اتفاق می افتد بسیاری از والدین نشانه های آن را نادیده گرفته و منشاء آن را بلوغ می دانند. این اختلال مربوط به سلامت روان بوده و بر تمامی زوایای زندگی تاثیر می گذارد. این بیماری از آن چه تصور می کنیم فراگیر تر است و فرد را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد. اکثر افراد در نوجوانی بیماری خود را قبول نکرده و از مراجعه به مشاوره اجتناب می کنند در حالی که افسردگی به راحتی قابل درمان می باشد.
افسردگی در نوجوانان می تواند دارای علائم شدیدتر از کودکان باشد:
- پرخاشگری زیاد
- فرار از خانه و مدرسه
- افکار نا امیدی و حتی خودکشی
- مصرف مواد و الکل
- عزت نفس پایین
- اعتیاد به تلفن های هوشمند
- رفتار بی پروا
- اختلالات تغذیه ای
- آسیب وارد کردن به خود
- غمگینی و منزوی بودن
- کناره گیری از دوستان
- عدم انگیزه
- گریه های مکرر
افسردگی در سالمندان
سالمندان بیشتر از افراد دیگر نیاز به توجه و مراقبت دارند. معمولا در این قشر از جامعه افسردگی بیشتر مشاهده می شود. بسیاری از دارو ها مانند مسکن ها، آرامبخش ها، دارو های فشار و چربی خون می توانند در ابتلا به افسردگی نقش داشته باشند. افسردگی در سالمندان خود را با موارد ذیل نشان می دهد:
- دردهای جسمی و مبهم
- پرخوابی یا بی خوابی
- افت در عملکرد زندگی
- کاهش فعالیت
- احساس خستگی
- نوسانات وزن
- گریه
- گوشه گیری و بی قراری
- احساس غم و ناراحتی
- اضطراب به شدت زیاد
- تفکر درباره مرگ
- سردرگمی و مشکلات حافظه
- بهانه گیری
انواع افسردگی بر اساس جنسیت
علائم بیماری افسردگی در زنان و مردان متفاوت است و میزان شیوع آن در بانوان بیشتر می باشد. در گذشته این بیماری را فقط مخصوص بانوان می دانسته اند و دلیل آن این است که معمولاً آقایان از پذیرفتن بیماری خود پرهیز می کنند.
افسردگی در آقایان
در آقایان معمولاً پذیرش افسردگی کمی سخت تر است و علائم آن به صورت متفاوتی بروز می کند. دلایل افسردگی در آقایان مربوط به مشکلات کاری، ناتوانی در مقابله با استرس، تنها بودن در زمان پیری و مورد سو استفاده قرار گرفتن در کودکی می باشد.
برخی از علائم این بیماری در آقایان عبارتند از:
- درد جسمانی
- خشمگینی
- بروز رفتار های خطرناک
- خستگی شدید
- کاهش میل جنسی
- منزوی بودن
- مصرف الکل
- نداشتن هدف
- بی انگیزگی
- بی قراری
- عدم اعتماد به اطرافیان
- نداشتن دوست
- طی کردن مسیر اعتیاد
افسردگی در بانوان
براساس مطالعات انجام شده نتیجه حاصل شده است که شیوع این بیماری در بانوان بیشتر از آقایان می باشد. معمولاً بانوان به علت داشتن روحیه حساس و تاثیر پذیری از محیط بیشتر در معرض ابتلا هستند. دلایل مختلفی برای افسردگی در زنان وجود دارد که به عنوان عوامل ژنتیکی و بیولوژیکی، هورمونی، محیطی و مشکلات روانی معرفی شده اند. شناخت علائم این بیماری می تواند باعث تشخیص به موقع و درمان بیماری شود. از جمله علائم این بیماری در بانوان عبارتند از:
- لذت نبردن از زندگی
- نداشتن امید
- عدم تمرکز
- احساس ضعف
- بی ارزشی
- خشمگین بودن
- گریه های بی دلیل
- اختلال خواب
- نداشتن انرژی
- نداشتن اعتماد به نفس
- حساس و نا آرام بودن
- درد های فیزیکی مانند: سر درد، کمر درد، مشکلات گوارشی و درد های مزمن
دیگر انواع افسردگی
انواع دیگری از انواع افسردگی وجود دارد که به صورت دوره ای بوده و مربوط به زمان خاصی است.
افسردگی در بارداری
در خانم های باردار افسردگی نگران کننده است. در برخی موارد مشاهده شده است که این اختلال بعد از سقط جنین باعث افزایش پرولاکتین خون شده است و مانع از بارداری شده است. در این موارد بیمار باید به پزشک متخصص داخلی مراجعه کند تا پرولاکتین تنظیم شود.
این بیماری با علائم ذیل همراه است:
- غمگینی
- عدم تمرکز
- اختلال خواب
- نداشتن علاقه و انگیزه در زندگی
- اضطراب
- داشتن احساس گناه
- تغییر عادات زندگی
- بی قراری
- گریه های مکرر
- بی حالی
- مشکلات تغذیه ای
- سردرد و درد های مزمن بدنی
- ترس نسبت به تربیت کودک
افسردگی بعد از زایمان
بسیاری از خانم ها بعد از زایمان به دلیل تغییرات هورمونی دچار این اختلال شده و شما باید درمان افسردگی پس از زایمان را بدانید. حدوداً چند هفته بعد از زایمان در صورتی که مادر خواب خوبی نداشته باشد و بی قرار باشد و خوش حال نباشد و علائمی همچون بدخلقی، عصبانیت داشته باشد به اندازه ای که نتواند به نوزاد خود شیر بدهد یا از او نگهداری کند. این فرد از زندگی نا امید شده و آرزوی مرگ دارد که در این صورت دچار این نوع افسردگی شده است.
برخی از علائم انواع افسردگی بعد از زایمان به شرح ذیل می باشد:
- احساس غم و اندوه
- گریه بیش از حد
- خشم
- بی علاقگی نسبت به فرزند
- حس ترس
- وسواس
- اختلال حواس
- توهم در مورد آسیب دیدن کودک
- ناتوانی در مراقبت از کودک
- حواس پرتی
- احساس خستگی
- منزوی شدن
- عدم تمرکز
افسردگی فصلی
برخی از افراد معمولا در فصل زمستان دچار این اختلال می شوند و درمان افسردگی فصلی نیز لازم است. درمان این افراد از طریق نور درمانی است که فرد درمعرض نور آفتاب قرار می گیرد.
- احساس غمگینی در بیشتر ساعات روز
- نداشتن علاقه و انگیزه برای انجام کار ها
- پایین بودن انرژی
- احساس خستگی
- نوسان وزن
- اختلال خواب
- تفکر در رابطه با خودکشی
- احساس تنبلی
- عدم تمرکز در انجام امور روزانه
- احساس ناراحتی شدید در روز های ابری
- گریان بودن در روز های ابری
- کاهش میل جنسی
- تحریک پذیری احساسی
افسردگی ناشی از مصرف مواد مخدر و ترک اعتیاد
اعتیاد به دلیل ایجاد یک سری تغییرات فیزیولوژی در مغز می تواند سبب افسردگی شود. افرادی که اعتیاد به مواد مخدر دارند معمولا متوجه این افسردگی نمی شوند و با مصرف مواد خود را آرام می کنند. معمولا این اختلال پس از ترک اعتیاد پر رنگ می شود. به همین دلیل توصیه می شود پس از ترک اعتیاد فرد حتما تحت نظر یک مشاور خوب قرار گیرد تا بتواند با احساسات منفی مقابله کند. این افسردگی با علائم زیر همراه می باشد:
- داشتن خلق و خوی افسرده و نداشتن انگیزه برای انجام کار هایی که فرد در گذشته از آن ها لذت میبرده است.
- پایین بودن عزت نفس و احساس ناراحتی در یشتر اوقات
- تحریک پذیری
- اختلال خواب و احساس تنبلی و بی نرژی بودن
- اختلال خواب
- نوسان وزن
- اختلال در عملکرد فرد در جامعه و از دست دادن جایگاه اجتماعی
- ادامه داشتن علائم ذکر شده در زمان اعتیاد یا حتی پس از ترک
افسردگی بعد از بروز بیماری های جسمی
بسیاری از سالمندان به دلیل داشتن مشکلات قلبی و جسمی دچار افسردگی می شوند. همچنین بسیاری از افراد بر اثر ابتلا به بیماری های سنگین مانند تومور یا سرطان دچار چنین افسردگی ای می شوند. معمولا این افراد انگیزه خود را نسبت به ادامه زندگی از دست می دهند و دچار نوعی ناراحتی هستند. بیش از دیگر گرو ها شاهد تفکر به مرگ در این افراد هستیم. در صورتی که احساس می کنید به این افسردگی دچار شده اید بهتر است هر چه سریع تر به پزشک مراجعه نمایید زیرا تداوم این اختلال در شما می تواند سبب تاثیر منفی روی درمان بیماری شما باشد. علائم این افسردگی عبارتند از:
- نداشتن امید به زندگی و بهبود بیماری
- تلاش نکردن برای شکست بیماری
- فرار از درمان
- تفکر درباره ی مرگ
- بی خوابی یا خوابیدن بیش از حد
- کم اشتهایی یا پر خوری
- عدم مصرف دارو های تجویز شده برای بیماری
- عدم مراجعه به روانشناس در جهت بهبود روحیه
- گریه های مکرر
- ترس از تنها ماندن
- اقدام به خودکشی
- عدم پذیرفتن افسردگی
- عدم سلامت روحی
افسردگی بر اثر سانحه
برخی از افراد پس از گذراندن یک دوره که شوک به آن ها وارد می شود می توانند به این نوع افسردگی مبتلا شوند. این شوک می تواند ناشی از از دست دادن یکی از نزدیکان، تصادف شدید، با خبر شدن از ابتلا به یک بیماری خطرناک در خود یا اطرافیان و … باشد. افرادی که به این نوع از افسردگی دچار می شوند دارای علائمی هستند که در ادامه به برخی از آن ها اشاره شده است:
- احساس شوکه بودن
- ناراحتی و غم زیاد
- عدم تمرکز
- بی خوابی یا بیش از حد خوابیدن
- کم اشتهایی یا پر خوری
- نداشتن امید و انگیزه برای زندگی
- فرار از انجام فعالیت های روزانه
- تفکر بیش از حد به مرگ
- منزوی شدن و گاهی درونگرایی
- مرور سانحه
- افکار منفی
- ترس از مرگ
- سوء مصرف مواد مخدر و الکل
