وسواس فکری چیست؟ چگونه درمان می شود؟ چه کسی دارای اختلال شخصیت وسواسی است؟ آیا می توان وسواس فکری را با RTMS درمان کرد؟ این یک اختلال روانی نسبتا شایع است. مطالعات نشان می دهد با شیوع کرونا در سراسر جهان، آمار وسواس فکری افزایش یافته است. آیا می دانید این اختلال چه علائمی دارد؟ در این مقاله در ارتباط با رویکرد های درمان وسواس فکری و هر آنچه باید در این رابطه بدانید، به شما خواهیم گفت.
وسواس فکری چیست؟
وسواس فکری یا به اختصار OCD (Obsessive-Compulsive Disorder) درفرد ویژگی هایی ایجاد می کند که از جمله آن ها می توان به تکرار بیش از حد فکر، تصویر یا ایدههای ناخواسته و یا انجام دادن کارهای خاص (عادتهای جبری) مرتبط است. این اختلال میتواند بر روی زندگی روزمره فرد تاثیر بسیار زیادی داشته باشد و باعث ایجاد تنش، اضطراب و افسردگی شود. اگر متوجه مفهوم دقیق این اختلال نشدید، به مثال زیر توجه کنید.
به عنوان مثال، فرد ممکن است به طور مداوم ترس از ابتلا به بیماریهای خطرناک یا کرونا ویروس را داشته باشد و به همین دلیل مرتبا و بی دلیل دست های خود را بشوید (وسواس شستوشو). همچنین ممکن است فردی برای جلوگیری از ابتلا به بیماری، محل کار یا منزل خود را به صورت ووسواسی و در تعداد دعات بالا تمیز کند. ریشه وسواس فکری و عادتهای جبری ممکن است به دلیل استرس، اضطراب، بیماریهای جسمی، ژنتیک، محیط زیست و عوامل دیگر ایجاد شود.
علائم وسواس فکری
اگر می خواهید علائم وسواس فکری را بشناسید، لازم است شایع ترین علائم آن را بشناسید. از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فرد ممکن است به طور مداوم با افکار ناخواسته، نگرانیهای بیش از حد و ترسهای غیرمنطقی مواجه شود. این افکار در افراد مبتلا به وسواس فکری عموما تکرار شونده است.
- فرد ممکن است به انجام کارهای خاصی علاقه داشته باشد که درواقع برای کاهش اضطراب و استرس خود را انجام می دهد. به عنوان مثال، شستشوی دستها، بررسی چندین باره دربها و پنجرهها، تنظیم وسایل در جای خود و… .
- فرد ممکن است به دلیل نگرانیهای خود مشکلاتی را که در واقع وجود ندارند، بزرگ کند و در نتیجه اضطراب و ترس بیشتری احساس کند.
به چه علت درمان وسواس فکری لازم است؟
وسواس فکری میتواند بر روی زندگی روزمره فرد و سلات جسمانی تاثیر بسیار زیادی بگذارد. به عنوان مثال، فرد ممکن است به دلیل شستشوی مکرر دستهای خود، به پوست دست خود را آسیب بزند یا برای انجام عادتهای جبری، وقت بسیار زیادی را صرف کند. بنابراین این کارها فعالیت های روزمره فرد را تحت تاثیر قرار می دهد.
اگر وسواس فکری برای مدت زیادی بدون درمان باقی بماند، میتواند به اختلالات روانی بزرگتری مانند افسردگی، اضطراب عمومی، اضطراب اجتماعی و فوبیا منجر شود.
درمان وسواس فکری شامل ترکیبی از رویکردهای دارویی و روان درمانی است. روشهای درمانی متنوعی برای کاهش وسواس فکری و عادتهای جبری وجود دارد، اما به طور کلی، درمان وسواس فکری شامل موارد زیر است:
درمان وسواس فکری چگونه امکان پذیر است؟
در بخش بالا دلایل درمان وسواس بدون دارو را ذکر کردیم. بنابراین بهره بردن از راهکار های درمانی مناسب واجب است. همچنین به شما توصیه می کنیم برای بهره بردن از درمان های روز دنیا به بهترین روانپزشک مراجعه کرده و با او در ارتباط باشید. اما موارد زیر به طورکلی می تواند به شما در درمان اختلالات ایجاد شده در اثر وسواس فکری کمک کند.
درمان های دارویی
در برخی موارد، ممکن است پزشک داروهای ضدافسردگی، ضد اضطراب، و یا داروهای دیگری را به شما تجویز کند تا به کاهش علائم وسواس فکری کمک کنند. البته درمان موثر وسواس فکرس عموما شامل بهره بردن از راهکاری های ترکیبی در زمینه درمان می شود.
روان درمانی
روشهای مختلفی برای درمان وسواس فکری وجود دارد که بر اساس نوع علائم و شدت آنها تعیین میشود. به عنوان مثال درمان شناختی رفتاری (CBT) که شامل آموزش تکنیکهای مدیریت اضطراب و کاهش عادتهای جبری است، میتواند به کاهش علائم وسواس فکری کمک کند. این درمان مبتنی بر گفت و گو است و تاثیر آن در کنترل موثر اختلالاتی نظیر وسواس شناخته شده است.
درمان وسواس با دستگاه RTMS
یکی دیگر از راهکار های موثر شناخته شده در درمان وسواس فکری، می توان به دستگاه RTMS اشاره کرد که با تحریک مغناطیسی مغز، بخش هایی از مغز را تنظیم نموده که دارو نمی تواند در آن بخش ها تغییری ایجاد کند. با درمان RTMS، مدیریت وسواس برای شما آسانتر خواهد بود. همچنین ممکن است متوجه شوید که علائم وسواس شما به طور کامل از بین می رود. برای کسب اطلاعات بیشتر در ارتباط با درمان وسواس با RTMS این مقاله را بخوانید.
روش های خانگی درمان وسواس فکری عملی
در این روش، خانواده و دوستان فرد با وسواس فکری در درمان وی شریک میشوند. این روش به فرد با وسواس فکری کمک میکند تا بهتر درک کند که چگونه عادتهای جبری و وسواس فکریاش بر روی محیط و روابط خود تاثیر می گذارد. نبابراین به این تیجه برسد که مصمم تر درمان خود را دنبال کند.
در کل همانطور که اشاره کردیم، درمان وسواس فکری نیازمند ترکیبی از رویکردهای مختلف است. بهترین راه برای درمان وسواس فکری، مشاوره با یک متخصص روانپزشک است که به صورت شخصی برای شما درمانی را برنامه ریزی میکند ک لازم است در رعایت آن کوشا باشید.
سوالات متداول
OCD می تواند به چند صورت نمایان شود. از جمله آن ها می توان به وسواس شستن، وسواس بررسی کردن و وسواس مرتب کردن اشاره کرد. وسواس ها و اجبارهایی که در مورد آلودگی و میکروب ها در فرد به وجود می آید، شایع ترین نوع OCD هستند، اما OCD می تواند طیف گسترده ای از موضوعات را پوشش دهد.
درمان های پیشرفته در این زمینه شامل روشهایی می شود که بسیاری از افراد برای مدیریت علائم خود از آنها استفاده میکنند تا تأثیر منفی بر زندگیشان نداشته باشد. ازجمله آن می توان به ترکیبی از درمانهای دارویی، تحریک مغناطیسی متن و روان درمانی اشاره کرد.